Róumi
Rubus ulmifolius
Rosaceae
Àutri noum : Roumìo, Roumese, Ròumi, Roumias, Bartas.
Noms en français : Ronce à feuilles d'orme, Mûrier.
Descripcioun :Sara baiado dins quàuqui tèms.
Usanço :« Pèr la gorjo, lou raumas, s’emplegavo fouorço lou róumi. La tisano de róumi, acò, èro sacra sito qu’avias mau de gousié, qu’avias l’angino. Iéu, aussito qu’aviéu mau de gousié, allez ! anàvou vite cerca uno pougnau de fueio de róumi fresco. Perqué d’acò n’i’a tout l’an, toumbon quàsi pas la fueio » (Parla de Castelano-04-J.-L. Domenge, op.cit.).
Port : Aubret
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Rubus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Baragno
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Rubus ulmifolius Schott, 1818
(= Rubus discolor )
Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753